بردهداری در آمریکا هیچوقت لغو نشد مگر زمانی که سیاهان و سفیدها فعالیت سیاسی هماهنگ کردند. قطعا شروع این فعالیت سیاسی بحثهای زیادی داشت اما در آخر این قانون بود که بردهداری رو غیرقانونی کرد.
تبعیض اما مسئله دیگریست. تبعیض در آمریکا فقط با فعالیت رادیکال بود که رفع شد اما همین فعالیت رادیکال (که نمونهش Black Pantherها بودن) خودش نیاز اساسی به همین لغو بردهداری بود.
امروز انتخابات هیئت مدیره انجمن نرمافزارهای آزاد ایران (سمن) برگزار شد و عجیب نبود که مخالفتهای زیادی با اساس این انجمن وجود داشته باشد. عمده این مخالفتها شاید بابت اساسنامه انجمن بود. همکاری با حکومت یا باجدهی کلیدیترین کلمات این حملهها هستن اما چیزی که فراموش میشه، نیت و هدف اعضای این انجمن است. اعضای این انجمن بخشی از همین جامعه نرمافزار آزاد هستند. اگر از اساس عضویت در جامعه را محدود میدانید، این بحث دیگریست.
برای مذاکره با آب، نمیشود آتش را به دریا فرستاد. قطعا این آتش سوزان هرچه قدرتمند هم باشد، در آرامش آب خاموش میشود. شخصا ایرادهایی که انجمن دارم و بارها آنها را بیان کردهم اما مخالفت با اساس آن کاریست عمیقا نادرست. جامعه نرمافزار آزاد مانند آتش است و دولتها مانند آب. شما نمیتوانید بدون حمایت یا مجوزهای دولت بسیاری از فعالیتهای اساسی فرهنگی و فنی را درباره نرمافزار آزاد انجام دهید. حتی برگزاری یک مراسم کوچک هم نیاز به مجوزهایی دارد؛ بگذریم که کار در این موضوع و هدایت دولت به سمت آزادی و رعایت حقوق دیجیتال هم بدون وجود چنین انجمنهایی که با دولت رابطه دارند تقریبا ناممکن است.
در همان بلاد کفر هم که نگاه کنید، بخشی از فعالیت مهم بنیادهای نرمافزار آزاد در درون حکومتها انجام میشود. از FSF آمریکایی گرفته تا FSFE اروپایی که در کمیسیون اروپا فعالیت میکند تا خواهرخوانده آنها در آمریکای جنوبی که سعی در متقاعد کردن دولت فاسد (سابق) برزیل داشت.
توسعه نرمافزار آزاد در سطح کلان در بسیاری از موارد نیاز به مجوزهای دولتی دارد که با وجود این انجمن، دریافت آنها آسانتر خواهد بود. چه غلط چه درست، شرایط فعلی وجود دارد و حال یا باید منفعلانه و فردی عمل کرد یا با تشکلهایی مانند همین انجمن، در جهت تغییر و بهبود شرایط تلاش کرد.
فراموش نمیکنیم که نرمافزار آزاد اصولا و از اساس برای عدالت ایجاد شد. حقوق دیجیتال کاربران بود که آقای استالمن را به فکر ایجاد این مفهوم انداخت. شخصا اگر فعالیتی ببینم که با سواستفاده از آزادی نرمافزار، ضربهای به این جامعه بزند، اولین نفر معترض خواهم بود اما صرفا به جهت فعالیتی که انجام نشده و اتفاقاتی که نیافتاده، قضاوت نخواهم کرد.
جامعه نرمافزار آزاد برای فعالیت و زنده ماندن به همین بینام و نشانها نیاز دارد نه افرادی که به واسطه زمان شروع فعالیت، خود را مالک جریانها میدانند. نه برنامهنویسها مالک نرمافزارها هستند و نه کاربرها ارباب. نرمافزار آزاد برای همه و در جهت منافع همه است. انجمنهای نرمافزار آزاد در هیچجای دنیا نمیتوانند خلاف قانون عمل کنند. آنها وجود دارند تا قانون را عادلانه کنند.
انجمن نرمافزارهای آزاد/متنباز ایران نماینده جامعه نیست، صرفا مکان و ابزاری برای خدمت به جامعه است.
ضمنا، انجمن فعلی فعالینی از دل جامعه در خود دارد که منافع جامعه را به هر چیزی ترجیح میدهد که حداقل در جلسه امروز بارها تاکید کردند که اگر مسیر انجمن منحرف شود، علاوه بر ترک انجمن به مقابله با آن میپردازند.
بخش اول جملهتون درسته ولی بخش دوم با غرض نوشته شده. هیچ فردی به واسطه زمان شروع فعالیت، خودش رو مالک جریانی نمیدونه. ملاک تلاش افراد برای رشد و گسترش نرمافزار آزاد هست که باید هم فرق باشه بین فردی که تلاشی نکرده و فردی که زحمات زیادی کشیده. در ضمن این فرق اصلا از جنس مالکیت نیست و اعتباری که جامعه به واسطه تلاش و دونیشنهای زمانی-مالی-فکری افراد بهشون بخشیده رو نمیتونید نام مالکیت بهش بدید. جریان؟ کدوم جریان؟
شما مالکیت اشخاص خاصی بر جریان مشخصی رو مطرح کردید یا واضح صحبت کنید یا متهم به غرضورزی میشید.
صحبت من کاملا واضح بوده. البته که میان فردی که تلاش بر توسعه جامعه و پیشرفت اون داشته و کسی که تلاشی نکرده تفاوته ولی صحبت من اصلا اشارهای به این نداشت.
خیلی واضح گفتم جامعه نیاز به آدمهای بینام و نشانی دارد که تلاش میکنن نه افراد شناخته شدهای که نشستهاند.
کسی که به واسطه مشارکت یا بهتر بگم قدمت مشارکت خودش رو «مالک» جامعه میدونه یا فکر میکنه نظرات شخصی خودش به بقیه ارجحیت داره، نه تنها مفید نیست بلکه بسیار هم مضره.
اتهام غرضورزی به من میتونه وجود داشته باشه این در اصل ماجرا تغییری ایجاد نمیکنه.
اعتبار افراد اگه به جهت منافع شخصی پیش بره یا برای پیشبرد عقاید و سلایق عدهای خاص استفاده بشه هیچ ارزشی نداره. چه این انجمن خلاف مسیر آزادی نرمافزار پیش بره چه خود استالمن و توروالدز و دیگران بهشون انتقاد خواهد شد.
زحمت هر فرد چه کوچک و چه بزرگ محترم و لایق تشکر و قدردانیه ولی این به معنی مصونیت در مقابل هر اتفاقی نیست.
توضیح دیگری که باید درباره این انجمن بدهم این است که بارها تاکید شده (و باید تاکید شود) که این انجمن نماینده جامعه نیست. این انجمن بعضی از اعضای جامعه را در کنار خود به شکل فعال یا ناظر میبیند اما به هیچ شکل این انجمن نماینده جامعه نیست.
بارها در طی جلسهای که تشکیل شد تاکید کردم اگر قرار است نظرات شخصی در قالب انجمن بیان شود، بهتر است شرکتی خصوصی تاسیس کرده و در قالب آن فعالیت دلخواه عدهای خاص انجام شود اما همین هم به معنی درستی و نیکی انجمن نیست. اصولا این انجمن باید وظیفه توسعه و خدمات به جامعه را داشته باشد اما عملا میبینیم که اینطور نیست.
بعضی از موارد اساسنامه مورد مناقشه و ایراد جامعه (یا حداقل بعضی افراد شناخته شده آن) است و عملکرد سالیانه انجمن هم مورد خاصی را نشان نمیدهد که کمک یا حداقل سودی به جامعه رسانده باشد.
حضور بنده و برخی از فعالین جامعه در این انجمن نه به خاطر عملکرد مفید بلکه در مرحله اول برای جلوگیری از عملکرد مضر در جامعه بوده. نیت ما از شرکت در این انجمن و تلاش برای هدایت مسیر آن نه برای منفعت یا سود بلکه برای جلوگیری از ضرر به همه ما بوده.
حداقل که شخص بنده از این جهت حضور پیدا کردم که بتوانم به کمک دوستان از نفوذ علایق شخصی یا هر عقیدهای که صرفا با استفاده از «ابزار نرمافزار آزاد» برای منافع شخصی یا شرکتی خاص یا حتی برای تسهیل فعالیت دولتی برای محدودسازی کاربران گرفته شود. شخصا امیدی به عملکرد این انجمن ندارم اما امید دارم که میشود مسئولیت برخی اتفاقات جبرانناپذیری که به اسم جامعه و در واقع علیه آزادی نرمافزار و جامعه آن است گرفته شود.
توضیحات سابق من شاید بعضی تصورات غلط یا شبهاتی داشته باشد. بنده و حداقل دوستان من هیچ قصد و نیتی برای همکاری با دولت یا توسعه منافع آن نداریم. جوامع نرمافزار آزاد همیشه به استقلال خود بالیده و همیشه جهتگیری در جهت منافع فردی را نفی کرده. باید گفته شود که ما امید داریم با حضور ما (فعالین آزادی نرمافزار)، این انجمن ضرری به جامعه نرساند و حتی در نهایت بتواند سودده نیز باشد.
همانطور که قبلا گفتم، بسیاری از فعالیتها گرههای قانونی دارند و بسیاری با موانع بسیار دست و پنجه نرم میکنند که حضور این انجمنها میتواند به رفع این گرهها کمک کند.
فعالین نرمافزار آزاد «باید» نگران فعالیت این انجمن و هر انجمن دیگر مرتبط به این موضوع باشند چرا که سود و زیان آنها خواه یا ناخواه به جامعه رسیده و روی آن تاثیر خواهد داشت. فعالین نرمافزار آزاد باید موضع بگیرند و باید نظر دهند. این نظارت و موضع جامعه است که در نهایت میتواند جهت حرکت این انجمن را مشخص کند. اما مسئله بسیار مهم، وجود چنین انجمنهایی است. این انجمنها به هر شکل وجود خواهند داشت، این وظیفه ماست که با مشارکت درست و تاثیر روی آنها، به سوددهی آن کمک کرده و با ضرر آنها مبارزه کنیم.
انفعال هیچوقت راه درستی برای اعتراض نبوده. انفعال هیچوقت مفید واقع نشده. لطفا و حتما موضع بگیرید و انتقاد کنید، باشد که به سعادت برسیم.
من قصد نداشتم بحث رو ادامه بدم. یه سوتفاهم توی نوشته اولتون بود که خواستم برطرف بشه که در پاسخ دومتون کاملا برطرف شد.
اما این متن جدیدی که نوشتید و رونوشتی که به من دادید باعث شد دوباره وارد بحث بشم.
با اصل حرفی که در بالا زدید که جامعه باید مشارکت کنه و جلوی ضرر رو بگیره و در صورت امکان به سودرسانی هم فکر کنه موافقم ولی در قسمتی از صحبتتون گفتید که امیدی به عملکرد این انجمن ندارید. عکس شما من با وجود تمام حرفهای بعضا منطقی که پشت فعالیتهای اینچنینی هست و عنوان میشه که فایدهای نخواهند داشت، همیشه امیدوارانه همه تلاشم رو کردم تا بتونم بهترین عمکرد رو داشته باشم. اگر نشد، مهم نیست چون تلاشم رو به عنوان عضوی از جامعه انجام دادم.
تا قبل از این تلاشهام بیثمر نبوده، امیدوارم تا جایی هم که میرسم در این انجمن فعالیت کنم، بیثمر نباشه.
به بقیه دوستانی هم که بیرون انجمن نشستن و منتظرن پا کج بزاره توصیه میکنم بجای مچگیری و منفعل بودن وارد میدون بشن و تلاش کنن.
من به شخصه برای حرف کسانی که هیچکاری نمیکنن و بعضا در گذشته هم نکردن و فقط حرف زدن و اعتراض کردن هیچ ارزشی قائل نیستم.
امیدوارم بد برداشت نکنن دوستان. متن من در راستای پاسخ به انتقاداتی هست که به حضور در انجمن میشه.
با یهانقلابی بسیار موافقم. مخصوصا این که کسی که بیرون از گود نشسته و دنبال مچگیری و نظردادن کلیه هیچ وقت محدودیتهای اجرایی یا عملیاتی رو نمیبینه. باید واقعا دقیق شد و دید آیا «از بین انتخابهای موجود» یک انتخاب «عقلانی و عقلایی» صورت گرفته یا خیر؟
بگذارید حرف بالا رو با یک مثال روشن کنم:
فرض کنید در محل کارتون مشغولید و ناگهان متوجه آتشسوزیای میشید که داره کل ساختمون رو تو خودش میبلعه! طبعا کار منطقی فرار از محل و نجات جان خودتونه؛ اما به چه شکل؟
اگه در سلامت کامل باشید عقلانیترین کار اینه که با سرعت به سمت خروجی بدوید! اما اگه یک پاتون آسیب دیده باشه چی؟ بازم تلاش برای دویدن عاقلانه است؟ یا تلاشی مذبوحانه و مُضحِکه؟ اما لِیلِی کردن چطور؟
حالا اگه کسی برای نجات خودش با لیلی فرار کنه آیا کار غلطی کرده؟ لزوما نه! اگه پاش مشکل داره اتفاقا بهترین انتخاب رو کرده.
پس باید دید شرایط کسی که دست به اقدام یا انتخاب خاصی میزنه هم چی بوده؟ انتخابهای دیگه چی بودن؟ هزینه\فائدهشون چی بوده؟ بعد گفت که آیا کار درست (عقلانی و عقلایی) کردن یا کار غلط (مضحک یا بیدلیل)